Eksperci Polskiej Izby Ubezpieczeń (PIU) podsumowali 2019 r. oraz podzielili się swoimi przewidywaniami dotyczącymi najważniejszych wydarzeń dla ubezpieczeń, jakie będą miały miejsce w przyszłym roku. Z ich prognoz wynika, że 2020 będzie rokiem dużej aktywności w obszarze ubezpieczeń, zarówno w Polsce jak i na forum unijnym.
Zdaniem Iwony Szczęsnej, szefowej przedstawicielstwa PIU w Brukseli, w 2020 roku instytucje unijne nie będą narzekać na brak pracy. W jej ocenie, wzmocnienie pozycji Zielonych w Parlamencie Europejskim przyczyni się do intensyfikacji prac nad zrównoważonym finansowaniem. – Nowych eurodeputowanych trzeba jednak dopiero zainteresować ubezpieczeniami i pokazać im wpływ branży na gospodarkę – uważa ekspertka. Pracowity rok czeka też Komisję Europejską, która w I kwartale przedstawi regulację dotyczącą sztucznej inteligencji.
KE będzie też pracowała nad kolejną odsłoną Unii Rynków Kapitałowych, Wypłacalnością II, PRIIPs i rewizją IDD. Natomiast na Radzie Europejskiej będą kontynuowane prace nad dyrektywą komunikacyjną i e-privacy. Ciekawie będzie też w EIOPA, dla której 2020 jest ostatnim rokiem pod obecnym przewodnictwem.
Ubezpieczenia na życie
Według Piotra Wrzesińskiego, eksperta analityka z Zespołu ds. Finansów i Podatków Zakładów Ubezpieczeń i Ubezpieczeń na Życie PIU, w przyszłym roku jednym z wiodących tematów będą też ubezpieczenia na życie. – Od kilku kwartałów udział ubezpieczeń życiowych w całym rynku systematycznie maleje, głównie za sprawą spadku składki z ubezpieczeń o charakterze inwestycyjnym. Polska nie jest pod tym względem wyjątkowa, na całym świecie ubezpieczenia na życie są w kryzysie – wskazuje. Jego zdaniem w 2020 r. na poziomie krajowym czekają nas w szczególności dalsze dyskusje nad kształtem produktów z UFK. Z kolei na poziomie europejskim w ubezpieczeniach życiowych najbardziej gorącymi tematami będą PEPP oraz PRIIPs.
– W 2020 r. zakończyć się mają prace nad aktami wykonawczymi do rozporządzenia PEPP, nad którymi pracuje obecnie EIOPA. Prace te rozpoczęły się w połowie obecnego roku i PIU było od początku w nie zaangażowane. W posiedzeniach brał udział przedstawiciel Panelu ekspertów ds. PEPP w EIOPA, który wspiera urząd w przygotowaniu projektów tych dokumentów. Akty wykonawcze do rozporządzenia PEPP są o tyle ważne, że dopiero z nich wyłoni się ostateczny kształt produktu PEPP i będzie można odpowiedzieć na pytania, którzy dystrybutorzy i na jakich rynkach produkt ten będzie miał szansę zaistnieć. Warto wspomnieć również o trwającym obecnie przeglądzie rozporządzenia PRIIPs. Jak wszyscy wiemy PRIIPs nie jest idealny, więc w 2020 r. może pojawić się szansa na jego poprawę – zaznacza Piotr Wrzesiński.
Sektor komunikacyjny
PIU oczekuje też zmian dotyczących rynku ubezpieczeń komunikacyjnych. – Od czasu ostatniej dużej nowelizacji ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK upłynęło ponad 8 lat. Codzienna praktyka zakładów ubezpieczeń wskazuje coraz dobitniej na konieczność podjęcia prac nad kolejnymi zmianami. Mamy nadzieję, że początek roku i kadencji parlamentu to dobra okazja, by je podjąć – wskazuje Monika Chłopik, analityczka PIU. Przypomina, że rynek zgłosił już szereg postulatów dotyczących tej materii, m.in.: zrównanie zasad sankcjonowania niezgodnych z przepisami prawa postępowań krajowych i zagranicznych zakładów ubezpieczeń, dopuszczenie w znacznie szerszym zakresie możliwości korespondencji elektronicznej pomiędzy zakładem ubezpieczeń a ubezpieczającymi i poszkodowanym czy zniesienie ograniczenia możliwości wypowiedzenia umowy OC nie później niż na jeden dzień przed końcem rocznego okresu ubezpieczenia.
– Naszym zdaniem wstrzymanie się z nowelizacją do czasu zmiany dyrektywy w sprawie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych i egzekwowania obowiązku ubezpieczania od takiej odpowiedzialności (2009/103/WE) nie jest celowe. Nie wiadomo, jak długo prace nad tym będą trwały – podkreśla ekspertka.
Łukasz Kulisiewicz, ekspert PIU, postuluje z kolei zajęcie się poprawą bezpieczeństwa ruchu drogowego poprzez np. powiązanie składek OC ppm z bazą mandatów. Innym istotnym tematem jest kwestia „kosztorysy versus rozliczenia na fakturę” oraz wynikająca z rozwoju technologii zmiana jakości w serwisach. Natomiast Agnieszka Dąbrowska uważa, że należy rozszerzyć współpracę ubezpieczycieli w ramach Bezpośredniej Likwidacji Szkód (BLS). – W kwietniu 2020 roku minie 5 lat od uruchomienia systemu BLS na rynku. Dzisiejsze 75% rynku OC ppm mierzone składką przypisaną brutto i ponad 200 tysięcy zlikwidowanych szkód w BLS to jeszcze ciągle za mało – uważa ekspertka. – Patrzmy na BLS jako na konieczny element rozwoju rynku. Wybór klienta, który zakład zlikwiduje jego szkodę, to jeden z ważniejszych konsumenckich przywilejów na naszym rynku. Utrzymajmy więc takie standardy i zadbajmy o to, by stał się jeszcze powszechniejszy – dodaje.
Reasekuracja, ubezpieczenia majątkowe i obowiązkowe
– W 2019 roku dużo działo się w ubezpieczeniach obowiązkowych. Komisja Europejska przejrzała ubezpieczenia obowiązkowe w poszczególnych państwach członkowskich. Wynik? W Polsce mamy 55 ubezpieczeń obowiązkowych, a właściwe 56, bo w jednym punkcie połączono dwa ubezpieczenia. Izba w tym roku też zleciła kolejną aktualizację stanu ubezpieczeń obowiązkowych. Wynika z niej, że ubezpieczeń obowiązkowych w Polsce jest 243, z czego 68 to ubezpieczenia obowiązkowe w rozumieniu ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Nie potrafimy wytłumaczyć tej różnicy, ale z dużym prawdopodobieństwem należy przyjąć nasze wyniki za bardziej wiarygodne – mówi Renata Orzechowska, ekspertka PIU.
Dodaje, że w 2020 r. przybędą kolejne ubezpieczenia obowiązkowe. – Czy będą wśród nich ubezpieczenia szkód w środowisku, zobaczymy. W przyszłym roku bierzemy na celownik obserwacje działań unijnych, aby wypracować rozsądne rekomendacje zmian dyrektywy szkodowej. Ponadto w ramach Insurance Europe będziemy opracowywać standardy underwritingowe dla cyberubezpieczeń. To temat prowadzony przez EIOPA. Ta działalność, jak żadna inna, nie ma granic terytorialnych. Warto więc wypracować wspólne podejście i zbadać ryzyko wspólnie. Potrzebna jest współpraca wielu różnych interesariuszy od organów państwowych przez przedsiębiorców po ubezpieczycieli. Tak na marginesie, cyberubezpieczenia mogą okazać się w przyszłości czarnym koniem rynku ubezpieczeń – wylicza specjalistka.
Jej zdaniem jednym z ważniejszych wydarzeń tego roku było również potwierdzenie przez Ministerstwo Finansów możliwości współpracy z reasekuratorami z państw trzecich na warunkach rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2015/35 z 10 października 2014 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/138/WE w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Wypłacalność II).
Rafał Mańkowski, analityk ekspert PIU, uważa, że w 2020 roku wśród najważniejszych wyzwań dla rynku znajdą się ryzyko pożarów, ryzyko klimatyczne oraz ryzyko związane z prowadzeniem biznesu. Specjalista deklaruje, że w przyszłym roku komisja ubezpieczeń majątkowych PIU zajmie się z pewnością kwestią bezpieczeństwa pożarowego. Podobnie będzie też z zagrożeniami cybernetycznymi, internetem rzeczy i sztuczną inteligencją. Nad tymi zagadnieniami będzie zresztą pracować wiele komisji PIU.
Cyfryzacja
Istotnym obszarem działań będzie też cyfryzacja. – W listopadzie 2018 r w raporcie „Cyfryzacja sektora ubezpieczeń w Polsce”, zidentyfikowaliśmy obszary, w których rozwój cyfryzacji nadal natrafia na istotne bariery. Pracujemy nad ich likwidacją i z pewnością w nadchodzącym roku będzie to jedno z głównych zadań Zespołu ds. digitalizacji PIU. Spotykamy się więc w ramach różnych zespołów i na forach – przypomina Mariusz Kuna, ekspert PIU. – W 2016 zaczęliśmy współpracę z Zespołem roboczym ds. rozwoju innowacji finansowych (FinTech) w KNF, która zaowocowała raportem prezentowanym na II Kongresie 590 w listopadzie 2017 r. Od 2017 roku pracujemy w ramach Grupy roboczej ds. Internetu Rzeczy (Internet of Things – IoT) przy Ministerstwie Cyfryzacji. Efektem pracy jest prezentowany w połowie 2019 r. raport Grupy pt. „IoT w polskiej gospodarce”. Kolejną cenną inicjatywą jest Program Innovation Hub uruchomiony w KNF, który sprzyja wielostronnej dyskusji o tym, jak ma wyglądać przyszłość innowacyjnych ubezpieczeń. We wrześniu 2019 zainicjowaliśmy rozmowy z UFG na temat stworzenia sektorowego rozwiązania do elektronicznej identyfikacji klientów. Ich efektem jest projekt uruchomiony po stronie funduszu, który pozwoli na udostępnienie zakładom ubezpieczeń narzędzia do zdalnej identyfikacji klienta – wylicza. Zapowiada, że PIU będzie też monitorować prace nad nowelizacją polskiej ustawy o ponownym wykorzystywaniu informacji (re-use) na rzecz ubezpieczeń i przedstawimy swoje postulaty.
Ochrona danych
Anna Kwiatkowska, ekspertka PIU, deklaruje, że przyszły rok będzie dla osób zajmujących się ochroną danych bardzo pracowity. Przypomina, że na 2020 r. przypada rewizja RODO. – Dzięki przedstawicielstwu PIU w Brukseli jesteśmy bliżej prac legislacyjnych na forum europejskim, zapewniamy ekspercki głos doradczy. Będziemy pracować zarówno nad rewizją RODO, jak i nad innym ważnym dla nas dokumentem. To projekt rozporządzenia e-privacy, który niestety nie wszedł w pakiecie legislacyjnym z RODO. Wymaga teraz ponownej analizy i zaakcentowania specyfiki działalności ubezpieczycieli, opierającej się na pracy na danych osobowych – wylicza.
Cyberryzyko
Justyna Obszyńska z Grupy Ekspertów ds. cyberbezpieczeństwa zakładów ubezpieczeń PIU przypomina z kolei, że w 2019 r. organ ten zainicjował szereg działań mających przeciwdziałać cyberzagrożeniom w zakładach ubezpieczeń. – Utworzono m.in. skrzynkę kontaktową w PIU do informowania o cyberzagrożeniach, wypracowano wspólną procedurę planu reakcji na cyberzagrożenia, odbyła się konferencja PIU i SGH „Największe wyzwania cyberbezpieczeństwa stojące przed zakładami ubezpieczeń” – wylicza i zapowiada, że w 2020 r. Grupa jeszcze bardziej zaangażuje się w cyberbezpieczeństwo. – Tym bardziej że we wrześniu 2019 r. podpisaliśmy porozumienie ze Związkiem Banków Polskich o współdziałaniu w obszarze cyberbezpieczeństwa. Będziemy wspólnie edukować, informować i promować dobre rozwiązania – przypomina.
Ubezpieczenia zdrowotne
Dorota M. Fal, doradca zarządu PIU ds. ubezpieczeń zdrowotnych, nie ukrywa z kolei, że los wdrożenia komercyjnych polis zdrowotnych jest uzależniony od decyzji rządzących, zatem trudno pokusić się o jakiekolwiek prognozy w tej kwestii. – Pewność możemy mieć co do postępu technologicznego w zdrowiu. E-zdrowie to szansa na to, by zwiększyć konkurencyjność i choć częściowo ograniczyć negatywny wpływ braku „białych kadr”, chociażby dla ubezpieczycieli zdrowotnych – dodaje.
Cały tekst ukazał się w „Gazecie Ubezpieczeniowej” nr 1 z datą 7 stycznia 2020 roku.
(AM, źródło: PIU)
