1 stycznia 2025 roku Polska po raz drugi obejmie prezydencję w Radzie Unii Europejskiej. Bartosz Bigaj, menedżer zespołu ds. Współpracy Międzynarodowej Polskiej Izby Ubezpieczeń, zwraca uwagę, że jednym z głównych wyzwań, przed którymi stanie polska prezydencja, będzie prowadzenie negocjacji w sprawie dwóch istotnych dla ubezpieczeń aktów prawnych – strategii dotyczącej inwestorów detalicznych (RIS) oraz rozporządzenia w sprawie ram dostępu do danych finansowych (FIDA).
Ekspert przypomina, że oba projekty napotkały opór ze strony branży ubezpieczeniowej, a Polska będzie musiała zarządzać trudnymi rozmowami z Parlamentem Europejskim i Komisją Europejską w ramach trilogów, tj. negocjacji trójstronnych, które mają na celu uzgodnienie ostatecznych zapisów. Prezydencja będzie także kontynuować prace w zakresie zielonego finansowania, m.in. nad rozporządzeniem w sprawie wymogów w zakresie obiegu zamkniętego w odniesieniu do projektowania pojazdów oraz zarządzania pojazdami wycofanymi z eksploatacji, które może znacząco zmienić system likwidacji szkód w ubezpieczeniach komunikacyjnych (tzw. ELVs Regulation).
RIS i FIDA dużym wyzwaniem dla Polski
Bartosz Bigaj przypomina, że Retail Investment Strategy ma na celu zwiększenie zaangażowania inwestorów detalicznych na rynku unijnym, jednak niektóre proponowane rozwiązania mogą w rzeczywistości ograniczać dostępność i konkurencyjność produktów finansowych, zwłaszcza w krajach naszego regionu Europy. Polska będzie musiała zadbać o to, by projekt RIS uwzględniał specyfikę lokalnych rynków, nie wprowadzając regulacji, które mogą zaszkodzić konkurencyjności sektora ubezpieczeniowego w CEE. Ekspert wskazuje, że na nasz kraj najprawdopodobniej spadnie odpowiedzialność za rozpoczęcie negocjacji. Dlatego Polska będzie musiała włożyć ogromny wysiłek w celu ich skutecznego poprowadzenia, tak aby zakończyć trilogi w ciągu najbliższych sześciu miesięcy.
Z kolei FIDA dotyczy kwestii dostępu do danych finansowych i wymaga zapewnienia równości warunków na rynku. To zagadnienie wiąże się z ochroną danych osobowych i zabezpieczeniem tajemnic handlowych, co budzi poważne kontrowersje wśród firm ubezpieczeniowych. Polska najprawdopodobniej przejmie odpowiedzialność za rozpoczęcie negocjacji z PE oraz KE i będzie musiała zadbać o odpowiednie regulacje, które zapewnią równowagę pomiędzy dostępem do danych a ochroną prywatności i konkurencyjności firm na rynku.
Przepisy dotyczące pojazdów wycofanych z eksploatacji wymagają korekt
Bartosz Bigaj przypomina, że podczas polskiej prezydencji będą także kontynuowane prace dotyczące przepisów w sprawie wymogów w zakresie obiegu zamkniętego w odniesieniu do projektowania pojazdów oraz zarządzania pojazdami wycofanymi z eksploatacji. W ocenie eksperta niosą one ze sobą szereg kontrowersji. Regulacje przewidują bowiem ograniczenie możliwości wykorzystania używanych części w naprawach, co nie sprzyja wydłużaniu cyklu życia pojazdów, a tym samym może prowadzić do zwiększenia liczby maszyn przeznaczonych do kasacji. Ponadto brak odpowiedniego wsparcia prawnego dla obrotu legalnymi częściami używanymi może skutkować ich zamianą w odpadki. Regulacja wprowadza również ryzyko wzrostu liczby kradzieży pojazdów, wzrostu wartości odszkodowań za szkody całkowite oraz dodatkowych kosztów związanych z transportem uszkodzonych pojazdów do punktów zbiórki. Bartosz Bigaj uważa, że w ramach dalszych prac należy wprowadzić bardziej precyzyjne przepisy, które umożliwiłyby efektywne wykorzystanie używanych części, ograniczając jednocześnie negatywne skutki dla rynku i środowiska. Rada nie przedstawiła jeszcze swojego ogólnego stanowiska, co oznacza, że to na Polsce spocznie obowiązek jego wypracowania.
Budowa Unii Oszczędnościowo-Inwestycyjnej
Podczas polskiej prezydencji dojdzie także do opracowania pierwszych projektów związanych z Unią Oszczędnościowo-Inwestycyjną. Ekspert przypomina, że celem tej inicjatywy jest poprawa efektywności rynków finansowych w UE, ułatwienie inwestycji długoterminowych i wykorzystanie oszczędności obywateli do finansowania projektów rozwoju infrastruktury i zielonej energii. Według Bartosza Bigaja Polska będzie musiała przełamać opór przed dalszą harmonizacją rynku, który pojawił się po nieudanych próbach utworzenia jednolitego rynku emerytalnego, takich jak PEPP.
„Polska prezydencja w Radzie UE, choć przypada na czas pełen trudności i niełatwych wyborów, stanowi dla naszego kraju wyjątkową okazję, by aktywnie wpływać na przyszłość Unii Europejskiej. To Polska będzie miała przywilej i odpowiedzialność prowadzenia negocjacji nad kluczowymi, a zarazem kontrowersyjnymi regulacjami – RIS i FIDA, które zaważą na przyszłości sektora ubezpieczeń. Te negocjacje, obok prac nad inicjatywami oszczędnościowo-inwestycyjnymi i zarządzaniem delikatnymi relacjami międzynarodowymi, staną się głównymi wyzwaniami polskiego przewodnictwa w Radzie. W partnerstwie z Danią i Cyprem Polska stoi przed wyjątkową szansą, by aktywnie współtworzyć przyszłość silniejszej i bardziej zjednoczonej Unii Europejskiej” – podsumował ekspert.
(AM, źródło: PIU)
