11 września Sąd Najwyższy w siedmioosobowym składzie wydał uchwałę w sprawie ustalania wysokości odszkodowania (szkoda częściowa) w przypadku wystąpienia następczej niemożliwości przywrócenia stanu poprzedniego, co ma miejsce np. w razie zbycia pojazdu w stanie uszkodzonym lub jego uprzedniego naprawienia. W swoim rozstrzygnięciu SN nie podzielił stanowiska prezentowanego przez Rzecznika Finansowego, wyrażonego we wniosku o odpowiedź na sformułowane przez niego pytanie prawne.
W swoim komentarzu do uchwały z 11 września 2024 r. (sygn. akt III CZP 65/23) Rzecznik podkreślił, że jego stanowisko miało oparcie w licznych uprzednich orzeczeniach Sądu Najwyższego i sądów powszechnych, sprowadzających się do stwierdzenia, że nie można odmiennie traktować poszkodowanych, którzy naprawili pojazd i tych, którzy naprawy nie dokonali, jak również tych, którzy po szkodzie częściowej dokonali zbycia pojazdu, i tych, którzy pozostawili go w swoim majątku. RzF podkreślał, że odmienne ich traktowanie budziłoby wątpliwości z perspektywy konstytucyjnej zasady równości wobec prawa (art. 32 Konstytucji RP), a także stoi w sprzeczności z nałożonymi na państwa członkowskie Unii Europejskiej obowiązkami wynikającymi z dyrektyw w sprawie ubezpieczeń komunikacyjnych.
RzF zwrócił uwagę, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 30 marca 2023 r. (sygn. C-618/21) podjętym w odpowiedzi na pytania prejudycjalne Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy zauważył, iż okoliczność taka jak zbycie pojazdu przez poszkodowanego nie może prowadzić do wyłączenia bądź ograniczenia obowiązku pokrycia odszkodowania w pełni.
Rzecznik odnosi wrażenie, że obecne rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego stanowi kontynuację jednej z tez zawartej w treści uchwały SN z dnia 8 maja 2024 r. (sygn. III CZP 142/22), w której zwrócił on uwagę, iż szkoda ma charakter dynamiczny, a zatem następcze działania poszkodowanego będą miały wpływ na ustalenie wysokości odszkodowania. Rzecznik podkreślił, że powyższa uchwała przyznała poszkodowanym szerokie uprawnienie w dochodzeniu odszkodowania z OC posiadaczy pojazdów mechanicznych.
Wielka zaleta uchwały
Zdaniem Rzecznika Finansowego najnowsze rozstrzygnięcie, mimo że nie wpisuje się w zapatrywania na omawianą materię RzF oraz jest w opozycji do dominującej dotychczas linii orzeczniczej SN i sądów powszechnych, jest bardzo istotne z punktu widzenia praktyki obrotu na rynku ubezpieczeniowym. Wprowadza bowiem zasadę pewności prawa oraz przecina istniejące dotychczas wątpliwości prawne na temat możliwości dochodzenia hipotetycznych kosztów naprawy w konkretnych stanach faktycznych. Do momentu zapadnięcia uchwały w judykaturze istniał spór wokół pozostających ze sobą w sprzeczności orzeczeń co do zasady określenia wysokości szkody na dzień jej zaistnienia oraz rozumieniem szkody jako „zjawiska dynamicznego”, którego postać i wielkość może zmieniać się w czasie, a jego ostateczna wysokość może zostać wyliczona jedynie w dacie zamknięcia postępowania sądowego. Rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego posłuży m.in. dookreśleniu charakteru i zakresu odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń z tytułu OC ppm.
Więcej na temat sprawy w artykule na portalu GU
AM, news@gu.com.pl
(źródło: RzF)
