W dynamicznych czasach, w których funkcjonujemy od kilku lat, często poszukujemy rozwiązań ubezpieczeniowych, które nie są typowe i powszechnie dostępne, pozwalają natomiast zapewnić większą elastyczność zakresu ubezpieczenia i jednocześnie optymalizację kosztów, czyli wysokość składki.
Chciałbym zwrócić uwagę na rozwiązanie, które jest stosowane na rynkach międzynarodowych, a nie jest spotykane na polskim rynku. To ubezpieczenie Stock Throughput Policy (STP), które – najprościej mówiąc – łączy elementy ubezpieczenia mienia w transporcie oraz ubezpieczenia mienia podczas składowania. Ten rodzaj polisy jest oferowany na rynku ubezpieczeń transportowych (cargo) od połowy lat 70. XX w., po raz pierwszy zaistniał na rynkach londyńskich. Obecnie jest to dość znaczna część transakcji na tych rynkach.
Zakres rozwiązania
Polisa STP może się okazać optymalnym rozwiązaniem dla firm zajmujących się importem, dystrybucją lub eksportem towarów od momentu rozpoczęcia przewozu z miejsca produkcji aż do zakończenia dostaw do finalnych odbiorców.
Polisa obejmuje wszystkie towary (w tym zapasy), a także surowce, półprodukty i produkty gotowe. Uwzględnia transport śródlądowy i międzynarodowy wszystkimi rodzajami transportu oraz ochronę zapasów magazynowych w dowolnym miejscu na świecie w obiektach własnych lub osób trzecich.
Możliwe jest ubezpieczenie w zakresie całego świata, choć obowiązują standardowe wyłączenia związane z krajami, które są zaangażowane w konflikty wojenne lub w których jest niestabilna sytuacja geopolityczna. Wyłączeniom podlegają także kraje objęte sankcjami. Podobnie jak w klasycznym ubezpieczeniu cargo, zakres można rozszerzyć na przykład o ryzyka wojenne lub strajkowe.
Polisa opiera się na klauzulach all risks. Oprócz ryzyk transportowych ubezpieczone są surowce i półprodukty w trakcie składowania, a nawet procesu przetwarzania. Ochrona jest zagwarantowana w sposób ciągły również dla wyrobów gotowych.
Przewaga polisy STP
Limity mają zastosowanie do wszystkich niewyłączonych zdarzeń losowych na zasadzie „na każde zdarzenie”. Przewagą tego rozwiązania jest możliwość objęcia ochroną szkód o znacznej wartości, które mogą wystąpić w wielu lokalizacjach i nie powodują zmniejszenia dostępnego limitu w okresie ubezpieczenia.
Tylko ryzyka katastroficzne, takie jak powódź, wichura i trzęsienie ziemi, zazwyczaj podlegają oddzielnym podlimitom, dla każdego z nich w formule „na jedno i wszystkie zdarzenia”. Ograniczenia te wynikają z większego ryzyka i częstości szkód w przypadku składowania, podobnie jak w typowych polisach ubezpieczenia mienia (dotyczy to rynku londyńskiego). W każdym przypadku można jednak dostosować ostateczny program do wymogów i potrzeb indywidualnego klienta.
Obecnie, zgodnie z możliwościami rynków ubezpieczeniowych, możliwe jest uzyskanie ochrony dla transportów i poszczególnych lokalizacji z limitem odpowiedzialności 150 mln dol. Co ciekawe, w porównaniu z rynkami krajowymi uzyskanie takich limitów nie musi się wiązać z koniecznością organizowania surveyu lub dostarczenia szczegółowych informacji do oceny ryzyka.
Jeśli konieczne są wyższe limity, na przykład dla wybranych lokalizacji, jest to możliwe po uzyskaniu wskazanych informacji w ramach polisy podstawowej. Alternatywnie można zastosować program warstwowy z podstawową polisą dla tranzytów i zapasów w trakcie magazynowania, a następnie warstwą nadwyżkową obejmującą tylko składowanie. Składka jest zwykle oparta na pojedynczej stawce stosowanej do obrotów ze sprzedaży.
Zalety ubezpieczenia
Koncepcja ubezpieczenia STP została zaprojektowana w celu zapewnienia jednej skutecznej, opłacalnej i bezproblemowej polisy, która obejmuje wszystkie ryzyka związane z tranzytem i składowaniem zapasów klienta w całym łańcuchu dostaw i dystrybucji/sprzedaży.
Ubezpieczenie jest zawierane na zasadzie „from the cradle to the grave”, co pozwala uniknąć luk w ochronie. W przypadku aranżowania kilku polis może się zdarzyć, że osobne polisy będą przygotowane w zupełnie innych standardach, co zwiększy ryzyko niepokrycia danej szkody.
Kolejną zaletą polisy STP jest zapobieganie sporom między ubezpieczycielami poszczególnych polis dotyczących tranzytu ładunków i mienia śródlądowego/magazynowego w celu ustalenia, gdzie dokładnie wystąpiła szkoda i kto powinien pokryć roszczenie. W przypadku polisy STP jest ona zawarta z tym samym poolem ubezpieczycieli.
W konstrukcji polisy zagwarantowana jest ciągłość ubezpieczenia. Co więcej, nie ma żadnych ograniczeń czasowych dotyczących okresu przechowywania towarów w porównaniu na przykład z ubezpieczeniem cargo, w którym w ramach rozszerzenia polisy gwarantuje się możliwości międzyskładowania, ale tylko do maksymalnego okresu, przykładowo 60 dni. W zakresie polisy w ramach składowania uwzględnione są tzw. ryzyka NATCAT, czyli trzęsienie ziemi, powódź, huragan.
Liczne benefity
Kolejną cechą polisy STP jest częściowa ochrona w zakresie skutków przerwy w działalności gospodarczej. W przypadku szkody polisa zapewni nie tylko koszt odtworzenia towarów gotowych, lecz także utraconą marżę, ponieważ podstawa wyceny zapasów może być powiązana z ostateczną ceną sprzedaży. Wprawdzie nie jest możliwe dodanie pełnej sekcji ubezpieczenia utraty zysku, niemniej wybrane koszty dodatkowe związane ze szkodą mogą być pokryte, podobnie jak w polisie ubezpieczenia mienia w transporcie.
Warto również wspomnieć o udziałach własnych, które mogą być konkurencyjne – niższe w porównaniu z oferowanymi poziomami w klasycznym ubezpieczeniu mienia. W części ryzyk NATCAT udziały są wyrażone kwotowo, co nie zawsze jest regułą w standardowych ubezpieczeniach, w których pojawiają się procentowe udziały własne (jako procent szkody).
Niewątpliwą zaletą polisy STP są niższe wydatki na składki. Optymalizacja jest rezultatem przygotowania jednej polisy zamiast wielu polis. Ponadto, w przypadku niskiej szkodowości, zastosowanie ma klauzula udziału w zysku i określony procent składki rocznej podlega zwrotowi dla klienta.
Jeżeli jednak szkody wystąpią, polisa STP zdecydowanie oferuje łatwiejsze zaspokajanie roszczeń dzięki zgłaszaniu do jednej polisy szkód w transporcie i w procesie składowania i przerobu. Wspólna likwidacja szkód u jednego ubezpieczyciela bez konieczności analizy zapisów wielu polis i stosowania różnych interpretacji skraca czas i eliminuje wątpliwości, a nawet spory, zapewniając szybszą wypłatę odszkodowania.
Potencjalni klienci, aranżując polisę STP, otrzymują dużo benefitów od strony zakresu ubezpieczenia, kosztów składki, ale także czasu koniecznego na przygotowanie i obsługę polisy i mniej administracji potrzebnej do jej zarządzania. W skali co najmniej roku, ale także w dłuższej perspektywie są to wymierne korzyści dla klienta.
Marcin Demiańczuk
dyrektor ds. kluczowych klientów, Aon
