14 grudnia Parlament Europejski i Rada osiągnęły kompromis polityczny dotyczący głównych postanowień projektu dyrektywy CSDDD (Corporate Sustainability Due Diligence, o należytej staranności w łańcuchach dostaw). Zakłady ubezpieczeń „rzutem na taśmę” zostały zwolnione z obowiązku oceny swoich klientów w zakresie poszanowania praw człowieka i kwestii środowiskowych oraz w skrajnych przypadkach rozwiązywania z nimi umów ubezpieczenia – pisze na blogu PIU Paweł Sawicki, doradca zarządu Polskiej Izby Ubezpieczeń.
Problematyczny łańcuch wartości
We wrześniu 2023 r. rozpoczęły się trilogi pomiędzy Komisją, Parlamentem i Radą. W świetle propozycji Rady rozszerzona miała zostać definicja łańcucha działalności, który obejmowałby w szczególności działalność ubezpieczających i ubezpieczonych na podstawie umów ubezpieczenia zawartych z regulowanym przedsiębiorstwem finansowym. Takie brzmienie dyrektywy zobowiązywałoby zakłady ubezpieczeń do oceny działalności swoich klientów i w skrajnych przypadkach do czasowego zawieszenia stosunków handlowych z danym partnerem, a nawet rozwiązania relacji biznesowych w odniesieniu do danej działalności, jeśli potencjalne niekorzystne skutki są poważne.
PIU: Konieczne wyłączenie ubezpieczycieli
Radę Unii Europejskiej tworzą ministerstwa poszczególnych krajów UE, w zależności od omawianego obszaru. Za projekt CSDDD odpowiada w Polsce Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. W wystąpieniu z 25 października PIU zwróciła się do ministerstwa o wyłączenie zakładów ubezpieczeń z obowiązku dokonywania due dilligence swoich klientów. PIU podkreśliła, że CSDDD może wprowadzić obowiązki, które znacząco skomplikują świadczenie usług ubezpieczeniowych, a tym samym może doprowadzić do nieoczekiwanych i negatywnych skutków w gospodarce krajowej. Projekt dyrektywy wymaga, aby zakłady ubezpieczeń były zobowiązane do analizy działalności swoich klientów, z wyłączeniem małych i średnich przedsiębiorstw, gospodarstw domowych i osób prywatnych. Niewłaściwie stosowanie tych obowiązków przez zakłady ubezpieczeń może skutkować sankcjami i obowiązkiem naprawienia szkody.
Due dilligence klientów a ubezpieczenia obowiązkowe
PIU zwróciła uwagę ministerstwa, że brak możliwości oferowania umowy ubezpieczenia pozostawałby w sprzeczności z koniecznością zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego, w tym OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK zakład ubezpieczeń posiadający zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej w grupach obejmujących ubezpieczenia obowiązkowe nie może odmówić zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego, jeżeli w ramach prowadzonej działalności zawiera takie umowy. Należy przy tym podkreślić, że ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej chronią osoby trzecie, w tym ofiary wypadków, które nie mają wpływu na działalność przedsiębiorcy naruszającego przepisy ochrony środowiska lub prawa człowieka. Zakaz ubezpieczania miałby również negatywne konsekwencje dla pracowników, chociażby w zakresie dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnych i zdrowotnych.
Wstępne porozumienie
Kompromis pomiędzy Parlamentem i Radą ma charakter kierunkowy. Zakłady ubezpieczeń zostały wyłączone z postanowień dyrektywy w zakresie niższego szczebla łańcucha wartości (downstream value chain). Ostateczna treść projektu dyrektywy nie jest jeszcze znana. Już dziś jednak wiadomo, że duże instytucje finansowe, w tym zatrudniające ponad 500 pracowników zakłady ubezpieczeń, będą w przyszłości stosowały dyrektywę w zakresie działalności własnej oraz upstream value chain. Będą również zobowiązane do przyjęcia i wdrożenia planów transformacji klimatycznej. Zgodnie z art. 15 projektu, przedsiębiorstwa przyjmują plan obejmujący działania wykonawcze oraz odnośne plany finansowe i inwestycyjne. Plany te mają zapewnić, by model biznesowy i strategia biznesowa przedsiębiorstwa były spójne z transformacją w stronę gospodarki zrównoważonej. W planie będzie trzeba wskazać (na podstawie informacji, do których przedsiębiorstwo ma racjonalny dostęp), w jakim stopniu zmiana klimatu stanowi ryzyko dla działalności przedsiębiorstwa lub obszar, na który ma ona wpływ. W przypadku gdy zmiana klimatu zostaje wskazana lub powinna była zostać wskazana jako jeden z głównych obszarów, z którym wiąże się ryzyko dla działalności przedsiębiorstwa lub w którym występują skutki jego działalności, przedsiębiorstwo włącza do swojego planu cele redukcji emisji gazów cieplarnianych.
Projekt zakłada wdrożenie przepisów w terminie 2 lat od wejścia w życie dyrektywy w odniesieniu do większych przedsiębiorstw, zatrudniających ponad 500 pracowników oraz czterech lat w stosunku do pozostałych, zatrudniających powyżej 250 pracowników.
Cały wpis znajduje się na blogu PIU.
(AM, źródło: PIU)
