Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zakwestionował mechanizm pobierania przez Generali Życie opłat alokacyjnych w umowach ubezpieczenia na życie z UFK i nałożył na towarzystwo blisko 11,2 mln zł kary. Zastrzeżenia UOKiK wzbudziły również niejasne klauzule modyfikacyjne w polisach UFK Allianz (z oferty przejętej Avivy) umożliwiające podwyżki różnych opłat. W tym jednak przypadku ubezpieczyciel zaprzestanie ich stosowania, a dotkniętym zmianami opłat wypłaci rekompensaty.
Prezes UOKiK Tomasz Chróstny wydał dwie decyzje dotyczące stosowania klauzul niedozwolonych przez Generali Życie oraz Allianz Życie (dawniej Aviva Życie). W obu przypadkach dotyczyły one opłat w „uefkach”.
– Przedsiębiorcy nie mogą wykorzystywać swojej silniejszej pozycji i zamieszczać w umowach postanowień, które ograniczają prawa konsumentów i są dla nich niekorzystne finansowo – mówi Tomasz Chróstny.
Dotkliwa kara dla Generali Życie
W latach 2016–2018 Generali Życie oferowało wieloletnie umowy ubezpieczenia na życie z UFK „Pro Familia”. Prezes UOKiK wydał decyzję, w której uznał postanowienia umowne określające tzw. opłaty alokacyjne w tym produkcie za niedozwolone. Na mocy zakwestionowanych klauzul spółka w pierwszych dwóch latach obowiązywania umowy pobierała – w zależności od wieku ubezpieczonego – od 50 do 80% składki regularnej. Niezależnie od tego Generali pobierało kilka innych opłat, np. administracyjną, operacyjną, za ryzyko.
– Postanowienia określające mechanizm pobierania opłat alokacyjnych miały zniechęcać konsumentów do odstąpienia od umowy. Ryzyko utraty znacznej części zgromadzonych oszczędności mogło skłaniać ubezpieczonych do kontynuowania umów, mimo że chcieliby się z nich wycofać. W ten sposób spółka ograniczała konsumentom prawo do rozwiązania umowy. Niedopuszczalne jest także przerzucanie na konsumentów kosztów, które powinny być zaliczane do ryzyka prowadzenia działalności gospodarczej – podkreślił Tomasz Chróstny.
W ocenie Urzędu wysokie opłaty alokacyjne mają podobną funkcję jak kwestionowane kilka lat temu tzw. opłaty likwidacyjne pobierane przez ubezpieczycieli, gdy konsumenci chcieli rozwiązać umowy przed terminem. W przypadku obu rodzajów opłat finalnie często oznaczało to utratę zdecydowanej większości oszczędności przez klientów.
Kara dla Generali Życie to 11,196 mln zł. Zakład musi też poinformować konsumentów o decyzji i jej skutkach. Po uprawomocnieniu się decyzji konsumenci będą mogli się na nią powoływać w sądzie przy dochodzeniu roszczeń.
Allianz Życie wypłaci rekompensaty
Po zawiadomieniu Komisji Nadzoru Finansowego pod lupę UOKiK trafiły też klauzule modyfikacyjne umożliwiające podwyżki różnych opłat w umowach oferowanych przez Aviva Życie (obecnie Allianz Życie). Zakwestionowane postanowienia przyznawały spółce prawo do jednostronnej zmiany warunków polis z UFK w oparciu o nieprecyzyjne przesłanki. Umożliwiały one zakładowi dokonywanie zmian opłat, takich jak np. administracyjne, alokacyjne, manipulacyjne, za zarządzanie i administrację czy zwiększenia składki regularnej przy jednoczesnym zachowaniu lub nawet obniżeniu sumy ubezpieczenia.
– W momencie zawierania umowy konsument musi otrzymać jasne, dokładne i jednoznaczne informacje na temat zasad wprowadzania przez przedsiębiorcę ewentualnych podwyżek. W tym przypadku tak nie było. W umowach nie były sprecyzowane przesłanki wzrostu opłat, spółka wskazywała tylko na niedookreślone wskaźniki, które będzie brała pod uwagę. Ponadto nie została zachowana równowaga stron – umowy nie przewidywały analogicznych obniżek opłat w przypadku spadku tych wskaźników. Tego rodzaju postanowienia naruszają dobre obyczaje i zbiorowe interesy konsumentów – wyjaśnił Tomasz Chróstny.
Allianz Życie zobowiązał się do zaprzestania stosowania niedozwolonych postanowień, poinformowania o nich konsumentów i wypłaceniu rekompensat poszkodowanym. Prezes UOKiK przyjął zobowiązanie, dzięki czemu towarzystwo uniknęło kary finansowej.
Rekompensaty przysługują uczestnikom grupowych „uefek”, którym na mocy zakwestionowanych klauzul ubezpieczyciel podniósł w rocznicę ubezpieczenia koszty ochrony ubezpieczeniowej lub za ryzyko śmierci. Otrzymają oni zwrot pieniędzy wynikających z podwyżek składki pobranych od 17 kwietnia 2016 r. do dnia zaniechania praktyki. Decyzja jest prawomocna.
Artur Makowiecki
news@gu.com.pl
