Krystian Wiercioch, zastępca przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego, podczas swojego wystąpienia na otwarciu XII Kongresu Polskiej Izby Ubezpieczeń stwierdził, że jakość i skuteczność sprawowanego nadzoru mają fundamentalny wpływ na konkurencyjność sektora ubezpieczeniowego w Polsce. Wiceprzewodniczący przedstawił działania Komisji, które jego zdaniem aktywnie wspierają rozwój konkurencyjnego rynku, a także podzielił się informacjami o najważniejszych obszarach, którymi obecnie zajmuje się nadzór, a które w najbliższym czasie będą miały istotny wpływ na funkcjonowanie i rozwój rynku ubezpieczeniowego.
Krystian Wiercioch podkreślił, że w zakresie konkurencyjności KNF podejmuje działania mające na celu stworzenie warunków do zdrowej rywalizacji między uczestnikami rynku, a także promowanie najlepszych praktyk i standardów, które podnoszą jakość usług oraz zwiększają zaufanie klientów.
Zapewnił, że w kontekście konkurencyjności rynku KNF dostrzega i popiera potrzebę upraszczania i ograniczania istniejących regulacji, aby zwiększyć efektywność działania sektora oraz poprawić dostępność usług dla klientów. Podkreślił jednocześnie, że proces ten musi przebiegać z najwyższą rozwagą, ponieważ „nieprzemyślane usuwanie standardów i wymogów może prowadzić do powstania luk, obniżenia jakości usług, a w konsekwencji do destabilizacji rynku. Dlatego kluczowe jest wyważenie deregulacji z koniecznością utrzymania adekwatnych mechanizmów ochronnych i przejrzystości”.
Przestrzeganie zasad, wymogów i standardów
Zastępca przewodniczącego KNF wskazał, że najistotniejszą rolą Komisji w zapewnieniu odpowiedniego poziomu konkurencji jest stałe i konsekwentne egzekwowanie stosowania się do zasad i obowiązujących standardów.
– Kluczowe jest eliminowanie podmiotów mających szkodliwe intencje – tzw. harcowników, którzy od czasu do czasu próbują zaburzyć prawidłowe funkcjonowanie całości bądź segmentu rynku ubezpieczeniowego w Polsce. Bez pewności, że wszystkie podmioty działające na polskim rynku podlegają tym samym zasadom, nie możemy mówić o prawdziwej, zdrowej konkurencji – powiedział Krystian Wiercioch. – W odniesieniu do krajowych zakładów ubezpieczeń dysponujemy szczegółowymi i aktualnymi informacjami dotyczącymi ich sytuacji finansowej, strategii rozwoju oraz poziomu wypłacalności. Niestety, nie posiadamy analogicznego, bezpośredniego dostępu do danych dotyczących zagranicznych zakładów ubezpieczeń. Opierając się na rozproszonych źródłach danych w bieżącym roku, wdrażamy ograniczony monitoring poziomu, kierunków rozwoju oraz sytuacji wypłacalnościowej również tych podmiotów. Szczególną uwagę poświęcamy podmiotom działającym w istotnym zakresie lub oferującym produkty w liniach biznesowych, które określiłbym jako społecznie wrażliwe – dodał.
KNF nie zawaha się skorzystać z możliwości cofnięcia licencji
Zastępca przewodniczącego KNF podkreślił, że identyfikacja nieprawidłowości jest szczególnie istotna w tych segmentach działalności, w których osoba poszkodowana nie zawierała bezpośrednio umowy z zakładem ubezpieczeń zobowiązanym do wypłaty odszkodowania, np. OC ppm. czy gwarancji ubezpieczeniowej.
– Szybkie wykrycie nieprawidłowości umożliwia podjęcie działań nadzorczych o charakterze korekcyjnym. W przypadku podmiotów krajowych działania te realizowane są najczęściej w ramach współpracy bilateralnej lub formalnego procesu wydawania i egzekwowania zaleceń, a w ostateczności poprzez sankcje, włącznie z cofnięciem zezwolenia na prowadzenie działalności. W odniesieniu do podmiotów zagranicznych proces ten jest bardziej złożony i wydłużony, gdyż działania podejmowane są zasadniczo za pośrednictwem właściwych organów nadzoru w kraju siedziby podmiotu. Poza dostępnymi miękkimi środkami nadzorczymi, wyjątkowo możliwe jest bezpośrednie działanie, obejmujące wydawanie zaleceń dotyczących sfery pozafinansowej lub, w skrajnych i pilnych przypadkach, wydanie zakazu prowadzenia działalności na terenie Polski. Zakaz to narzędzie ostateczne, najbardziej dotkliwe w dostępnym zestawie instrumentów nadzorczych, ale w razie konieczności nie wahamy się z niego korzystać – podkreślił.
Konkurencyjność – kierunki rozwoju
Krystian Wiercioch wskazał, że doświadczenia ostatnich lat, zwłaszcza związane z powodziami i innymi katastrofami naturalnymi, pokazały, jak istotna jest luka ubezpieczeniowa w Polsce.
– Musimy definitywnie zerwać z myśleniem o ubezpieczeniach jako o produktach, które mają być przede wszystkim tanie. Tanie ubezpieczenia to iluzja bezpieczeństwa, która w rzeczywistości może okazać się bardzo kosztowna w momencie wystąpienia szkody – powiedział ekspert. – Wysokie odszkodowania to nie problem, lecz wręcz dowód na skuteczność działania systemu ubezpieczeniowego. Im wyższe są wypłacane odszkodowania, tym większe zaufanie klientów do ubezpieczeń i tym większa skłonność do zawierania umów. Jednocześnie wyższe odszkodowania oznaczają większe przychody ze składek – dodał.
Zastępca przewodniczącego KNF ocenił, że konkurencja na rynku ubezpieczeniowym nie powinna zatem opierać się nie na obniżaniu cen do granic opłacalności. – Kluczowe jest uświadamianie, że ubezpieczenia to inwestycja w bezpieczeństwo, a nie wydatek, który należy minimalizować za wszelką cenę – podkreślił.
OC odzyskało rentowność. Pytanie tylko, czy na stałe
Krystian Wiercioch przedstawił też obszary, nad którymi obecnie pracuje KNF, oraz jej plany na najbliższy czas. Ujawnił, że Komisja kontynuuje ocenę adekwatności składek w poszczególnych grupach ubezpieczeń.
– Rynek jako całość poniósł w 2024 roku stratę w grupie 10. Nie oznacza to jednak, że wszystkie zakłady ubezpieczeń poniosły straty – część z nich osiągnęła wyniki dodatnie. Z wybranymi podmiotami prowadzimy dialog i monitorujemy realizację działań naprawczych. Nie wykluczamy również podjęcia dalszych działań dyscyplinujących o charakterze sankcyjnym w sytuacji braku oczekiwanych efektów lub opóźnionego wdrożenia działań naprawczych. Warto podkreślić, że podejmowane inicjatywy zaczynają przynosić zamierzone rezultaty – na podstawie wstępnych danych za pierwszy kwartał mogę dzisiaj powiedzieć, że wynik techniczny całego sektora w grupie 10 jest już dodatni. W najbliższym czasie przekonamy się, czy jest to chwilowa poprawa, czy trwała tendencja – powiedział Krystian Wiercioch.
Rekomendacje dystrybucyjne szeroko konsultowane
Trwa też proces oceny istotności ryzyka klimatycznego oraz wpływu ryzyka cybernetycznego na działalność i wypłacalność zakładów ubezpieczeń. Analizy te są realizowane w ramach corocznych stress-testów. Do 26 maja będą prowadzone również szerokie konsultacje projektu rekomendacji dotyczącej dystrybucji ubezpieczeń. Proces ten będzie kontynuowany w kolejnych miesiącach, podczas których KNF zamierza prowadzić pogłębiony dialog z zainteresowanymi podmiotami.
– Chcemy podzielić się naszymi motywacjami przyjęcia określonych rozwiązań, zrozumieć poszczególne uwagi i wątpliwości, a wszędzie tam, gdzie będzie to zasadne, dokonać niezbędnych korekt w treści projektu. Celem jest stworzenie dokumentu, który nie tylko przyczyni się do eliminacji identyfikowanych przez nas nieprawidłowości, ale także będzie wspierał stabilny i bezpieczny rozwój rynku ubezpieczeniowego w Polsce – zapowiedział przedstawiciel nadzoru.
Ujawnił również, że KNF kontynuuje prace nad identyfikacją luki ubezpieczeniowej w różnych segmentach produktowych oraz przyczyn jej występowania. Po zakończeniu tych analiz Komisja podzieli się swoimi spostrzeżeniami w celu wspólnego wypracowania kierunków ewentualnych dalszych działań. KNF prowadzimy także weryfikację produktów ubezpieczeniowych oferowanych przez wybrane zakłady ubezpieczeń w bancassurance pod kątem zapewnienia minimalnej wartości dla klienta.
Ku standaryzacji zadośćuczynień
Nadzór ściśle współpracuje współpracy z Ministerstwem Finansów w zakresie implementacji Dyrektywy IRRD oraz rewizji dyrektywy Solvency II, przykładając szczególną wagę do odpowiedniego dostosowania przepisów do specyfiki polskiego rynku. A także do doprecyzowania istniejących postanowień dotyczących procesów restrukturyzacyjnych, upadłościowych oraz systemu gwarancyjnego, tak aby nie wzbudzały wątpliwości interpretacyjnych.
– Realizując jeden z postulatów Polskiej Izby Ubezpieczeń, zgłoszony po ubiegłorocznym Kongresie, nawiązaliśmy współpracę z Ministerstwem Sprawiedliwości. Celem tej współpracy jest opracowanie projektu legislacyjnego, który ustandaryzuje kwoty zadośćuczynień za śmierć w wypadkach samochodowych. Tematyka ta została podjęta przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Cywilnego, a powołany zespół roboczy, z którym aktywnie współpracujemy, kontynuuje prace rozpoczęte w ramach Forum Zadośćuczynień. Liczymy, że tym razem inicjatywa zakończy się sukcesem i doprowadzi do wypracowania kompleksowego projektu legislacyjnego – podsumował Krystian Wiercioch.
(AM, źródło: KNF)
