Na stronie internetowej Rzecznika Finansowego opublikowane zostało opracowanie, w którym eksperci Biura RzF przedstawili możliwości ubezpieczenia nagrobka, mogącego zapewnić ochronę przed niepożądanymi i niespodziewanymi zdarzeniami.

Jak ubezpieczyć nagrobek

Najwygodniejszą formą ubezpieczenia nagrobka jest powiązanie jego ochrony z innym ubezpieczeniem nieruchomości, np. mieszkania, domu czy budynków gospodarstwa rolnego. Większość ubezpieczycieli majątkowych proponuje wygodne i względnie tanie rozwiązanie ubezpieczenia nagrobka jako jednego ze składowych elementów (dodatkowa, płatna opcja) przy ubezpieczaniu nieruchomości.

– Zabezpieczenie polisą nagrobków jest rozsądne i istotne, bo ich koszty są duże. Są narażone na akty wandalizmu, a także złe warunki atmosferyczne. Nagrobki można ubezpieczyć w ramach polisy mieszkaniowej, którą trzeba rozszerzyć o ochronę pomników na cmentarzu – mówi Iwona Konarzewska, menedżerka ds. ubezpieczeń domów i mieszkań TUZ Ubezpieczenia. – Warto pamiętać, że w przypadku powstania szkody należy powiadomić zarząd cmentarza, a w przypadku zniszczenia nagrobka przez osobę trzecią zawiadomić należy również policję i ubezpieczyciela, a następnie postępować zgodnie z jego zaleceniami co do tego, w jaki sposób zabezpieczyć i usunąć pozostałości po szkodzie – dodaje.

Samodzielne ubezpieczenie nagrobka jest spotykane dosyć rzadko i można je zawierać zaledwie w kilku towarzystwach za pośrednictwem agenta lub brokera.

Od jakich zdarzeń chroni polisa ubezpieczenia nagrobka?

Każda oferta ubezpieczycieli może zawierać inny katalog zdarzeń, które obejmuje polisa. W ubezpieczeniu nieruchomości polisa chroni nagrobek od tych samych zdarzeń (ryzyk), które dotyczą zasadniczego przedmiotu ubezpieczenia, czyli mieszkania lub domu. Zazwyczaj składają się na to ryzyka katastroficzne (do których w zależności od konkretnych OWU zalicza się m.in. powódź, pożar, silny wiatr/huragan, deszcz nawalny, uderzenie pioruna, trzęsienie ziemi, uderzenie pojazdu mechanicznego, upadek statku powietrznego czy upadek drzew lub masztów) oraz ryzyka kradzieżowe, takie jak kradzież zwykła lub dewastacja.

Przy wyborze odpowiedniej polisy należy zwrócić szczególną uwagę na wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczycieli. Tutaj też występują różnice pomiędzy ofertami. Z reguły ubezpieczyciele nie będą płacili za szkody wynikające z osuwania się i zapadania ziemi, zabrudzenia woskiem, sadzą lub dymem, skutków naturalnego starzenia się materiału, kradzieży elementów dekoracyjnych nieprzymocowanych trwale do nagrobka (np. wieńców lub wazonów), a także za szkody spowodowane przez działania osób trzecich, np. przez kamieniarzy, firmy pogrzebowe lub zarząd cmentarza.

Można także spotkać oferty ochrony od wszystkich ryzyk (all risks), które w przypadku ubezpieczania nagrobków zapewniają ochronę także przed szkodami spowodowanymi przez dzikie zwierzęta, a w niektórych wypadkach również przed szkodami spowodowanymi przez firmy pogrzebowe lub kamieniarskie.

Ile kosztuje ubezpieczenie nagrobka?

Składka za ubezpieczenie nagrobka jako opcja przy polisie mieszkaniowej zawieranej z reguły na rok zależy od wartości i lokalizacji nagrobka oraz metody odszkodowawczej i może oznaczać wydatek od kilkudziesięciu do kilkuset złotych.

Dla obniżenia składki ubezpieczyciele mogą proponować różne rozwiązania polegające na partycypacji ubezpieczających w kosztach ewentualnych szkód, np. udział własny lub franczyzę redukcyjną.

Przy zawieraniu polisy należy określić sumę ubezpieczenia nagrobka, która powinna odzwierciedlać realną wartość pomnika, najlepiej jego wartość odtworzeniową.

– Obecnie przez wzrost inflacji ceny nagrobków również są wyższe, na co należy zwrócić uwagę przy szacowaniu wartości odtworzeniowej i wysokości składki. Ważne jest, aby ustalić ją na początku. Wtedy odszkodowanie będzie odpowiadało kosztom odbudowy zniszczonego obiektu, czyli przywrócenia go do stanu nowego. W przypadku grobowców i nagrobków oznacza to pokrycie kosztów remontu, naprawy, odbudowy lub zakup nowego albo tego samego rodzaju, typu oraz zrobionego z tych samych materiałów. Koszty polisy nie są wysokie – przy składce dodatkowej wynoszącej 50 zł suma ubezpieczenia wynosi 5 tys. zł, przy 100 zł – 10 tys. zł, 150 zł to 15 tys. zł, a płacąc składkę w wysokości 250 zł, można liczyć na sumę ubezpieczenia w wysokości 25 tys. zł – wylicza Iwona Konarzewska.

Rzecznik Finansowy radzi, aby pamiętać również, że niektóre towarzystwa stosują limity sumy ubezpieczenia, tj. maksymalnego możliwego odszkodowania (np. 20 tys. zł).

W wypadku zabytkowych nagrobków do określenia sumy ubezpieczenia może być potrzebna wycena przeprowadzona przez rzeczoznawcę i nie wszystkie towarzystwa ubezpieczeniowe będą chciały ubezpieczać takie historyczne obiekty.

Uszkodzenie nagrobka spowodowane przez działalność osób pracujących na terenie cmentarza

W większości OWU przy ubezpieczaniu nagrobków szkody wyrządzone przez pracowników cmentarzy, firm pogrzebowych i kamieniarskich są wyłączone z ochrony. W przypadku szkód spowodowanych przez osoby trzecie będące pracownikami firm związanych z branżą pogrzebową można dochodzić odszkodowania z OC tych podmiotów. Przy zgłoszeniu szkody najlepiej przedstawić dowody (zdjęcia lub protokoły świadków), że szkody zostały spowodowane z winy pracowników.

Uszkodzenie nagrobka spowodowane w wyniku upadku drzewa rosnącego na cmentarzu lub jego gałęzi

W przypadku gdy nagrobek zostanie zniszczony przez upadające drzewo rosnące na terenie cmentarza lub jego konar, można dochodzić odszkodowania od ubezpieczyciela OC zarządcy cmentarza. Ten bowiem jest odpowiedzialny za utrzymanie odpowiedniego stanu fitosanitarnego drzew rosnących na jego terenie. Wynika to z zasady, że właściciel nieruchomości musi dbać o to, żeby drzewa były zdrowe. Jeśli zostały spełnione wskazane wymogi dendrologiczne – drzewo było zdrowe – a mimo to zostało złamane lub wyrwane przez wiatr, to trudno będzie mówić o winie podmiotu odpowiedzialnego za jego utrzymanie, a nie działaniu innego czynnika, np. siły wyższej w postaci huraganowego wiatru. W przypadku gdy do zniszczenia nagrobka doszło w wyniku działania sił natury, ubezpieczyciel, na którym ciąży obowiązek zbadania okoliczności zaistnienia szkody, powinien udowodnić ten stan faktyczny poprzez zabranie danych o stanie pogody, które wskazują, że zdarzenie było wynikiem sił natury, a nie zaniechań zarządcy cmentarza.

Odszkodowanie nie pokrywa kosztów naprawy nagrobka

Jeśli są wątpliwości co do wysokości zaproponowanego przez ubezpieczyciela odszkodowania, to należy zażądać od niego dokładnego kosztorysu, na podstawie którego wyliczono rekompensatę. Dzięki temu poszkodowany dowie się, jakie elementy zostały uwzględnione, a jakie nie oraz jak zostały wycenione koszty zniszczeń. Zakład jest ustawowo zobowiązany do przekazania wszystkich informacji związanych z postępowaniem odszkodowawczym. Zastrzeżenia co do wyliczeń warto skierować w trybie reklamacji, wskazując na zaniżone lub nieuwzględnione koszty. Zakład musi odnieść się do reklamacji w ciągu 30 dni (w skomplikowanych przypadkach do 60 dni). Jeśli stanowisko ubezpieczyciela jest niezadowalające, można zwrócić się z wnioskiem o interwencję do Rzecznika Finansowego. Ten jednak może podjąć postępowanie interwencyjne lub polubowne dopiero po wyczerpaniu postępowania reklamacyjnego wobec ubezpieczyciela.

(AM, źródło: Rzecznik Finansowy, Brandscope)