18 czerwca odbyła się konferencja „Skarga nadzwyczajna – dotychczasowe doświadczenia i pespektywy”. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele m.in. Sądu Najwyższego, Trybunału Konstytucyjnego, Naczelnego Sądu Administracyjnego, adwokatury, radców prawnych, Rzecznika Praw Obywatelskich, Prokuratorii Generalnej, a także dr hab. Mariusz Golecki, Rzecznik Finansowy. W trakcie konferencji przedstawił on pogląd i doświadczenia urzędu związanym z tym instrumentem prawnym, którego Rzecznik używał także w sprawach dotyczących kwestii ubezpieczeniowych.
– Bardzo mi zależy, żeby instytucja skargi nadzwyczajnej była istotnym elementem uzdrawiania polskiego wymiaru sprawiedliwości; liczba takich skarg wzrasta, co potwierdza diagnozę, że jest ogromne poczucie niesprawiedliwości – mówił prezydent Andrzej Duda, otwierając spotkanie. – Trzeba powiedzieć, że liczba skarg nadzwyczajnych, które są składane, wzrasta. To tylko potwierdza diagnozę, która stała u podstaw ustanowienia skargi nadzwyczajnej, że jest ogromne poczucie niesprawiedliwości i ludzie tego ponownego rozpatrzenia potrzebują – ocenił.
Rzecznik Finansowy przedstawił opinię własnego urzędu w zakresie realizacji skargi nadzwyczajnej. Podzielił się doświadczeniami z korzystania z tego środka w obronie interesów klientów rynku finansowego. Do dzisiaj RzF dwunastokrotnie skorzystał z możliwości wniesienia skargi nadzwyczajnej do Sądu Najwyższego w sprawach dotyczących interesów klientów.
– Skarga jest istotnym elementem systemu prawnego, który koryguje błędne rozstrzygnięcia sądów powszechnych. To także kolejne narzędzie pozwalające na likwidację dysproporcji pomiędzy podmiotami rynku finansowego a klientami. Już dziś aktywnie korzystam z tego środka w obronie interesów pokrzywdzonych. Niemniej zamierzam jeszcze zwiększyć aktywność urzędu w tym zakresie – zapewnił Mariusz Golecki. – Podczas konferencji zwracałem także uwagę na konieczne usprawnienie przepływu informacji pomiędzy podmiotami legitymizowanymi do wnoszenia skargi nadzwyczajnej.
Wśród przedmiotów skarg nadzwyczajnych, z którymi dotychczas wystąpił Rzecznik, były też sprawy dotyczące kwestii ubezpieczeniowych. W pierwszej ze skarg w historii urzędu Rzecznik zaangażował się w sprawę powódki, która przez błąd sądu straciła szansę na wygraną w procesie dotyczącym polisy inwestycyjnej. W innej skardze RzF zdecydował się walczyć o prawo do ponownego rozpoznania przez sąd sporu poszkodowanego z ubezpieczycielem o ponad 11 tys. zł. Spór dotyczy wypłaty odszkodowania równego kosztom naprawy auta wyliczonym przez ekspertów. Rzecznik stoi na stanowisku, że poszkodowany ma do tego prawo nawet jeśli uszkodzonego auta nie naprawił i je sprzedał. W innej sprawie RzF zaangażował się w spór dotyczący zasad ustalania odszkodowania z umowy OC posiadaczy pojazdów mechanicznych sprawcy. Przypomniał przy tym, że zakłady ubezpieczeń nie mają prawa uzależniać wypłaty pełnego odszkodowania od przeprowadzenia przez poszkodowanego naprawy i dokumentowania tego faktu fakturami. Również w przypadku, gdy poszkodowany po szkodzie przeprowadzi naprawę uszkodzonego samochodu, to nie traci automatycznie prawa do pełnego odszkodowania ustalonego na podstawie kosztorysu naprawy przygotowanego przez rzeczoznawcę.
Rzecznik Finansowy wniósł też skargę nadzwyczajną do Sądu Najwyższego dotyczącą sporu na tle tzw. UNWW, czyli ubezpieczenia niskiego wkładu własnego. Zdaniem Rzecznika, sąd drugiej instancji niesłusznie odmówił klientowi prawa do zwrotu składek, które płacił za to ubezpieczenie.
Instytucja skargi nadzwyczajnej została wprowadzona ustawą o SN, która weszła w życie w kwietniu 2018 r. Obecnie przewiduje ona m.in. możliwość składania do SN takich skarg na prawomocne wyroki polskich sądów z ostatnich 20 lat. Skargi te rozpoznaje Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN.
Skarga nadzwyczajna może być wniesiona od prawomocnego orzeczenia sądu, jeżeli jest to konieczne „dla zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej”. Ponadto skarga może być skierowana, jeśli orzeczenie narusza zasady lub wolności i prawa człowieka i obywatela określone w konstytucji, narusza prawo przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie, albo gdy zachodzi oczywista sprzeczność istotnych ustaleń sądu z zebranym materiałem dowodowym.
AM, news@gu.home.pl
(źródło: Rzecznik Finansowy, prezydent.pl)
