Analiza skarg napływających do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich ujawniła przypadki, w których Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny odmawiał wypłaty renty, bo szkoda powstała poza Polską. Ustawa o szczególnych uprawnieniach osób poszkodowanych w przypadku wyczerpania sumy gwarancyjnej dotyczy bowiem wyłącznie szkód powstałych na terytorium naszego kraju. Senat zaproponował rozszerzenie przepisów, ale projekt utknął w Sejmie. Dlatego RPO wystąpił w tej sprawie do przewodniczącego sejmowej Komisji Finansów Publicznych. Jego wystąpienie zyskało poparcie Rzecznika Finansowego
W stanowisku z 2 czerwca tego roku RPO podkreślił, że z jego punktu widzenia prezentowane przez UFG stanowisko budzi uzasadniony sprzeciw. Wykluczenie części obywateli spod ustawy przewidującej szczególne uprawnienia osób poszkodowanych w przypadku wyczerpania sumy gwarancyjnej jest w ocenie Rzecznika trudne do zaakceptowania. Dlatego jego zdaniem należałoby podjąć działania zmierzające do objęcia ochroną szerszej grupy poszkodowanych, tak aby miała ona zastosowanie do obywateli, którzy zmagają się z problemem wyczerpania sumy gwarancyjnej. Stąd też Marcin Wiącek zwrócił się do przewodniczącego sejmowej Komisji Finansów Publicznych Andrzeja Kosztowniaka o informację na temat aktualnego stanu prac legislacyjnych nad senackim projektem.
RzF: Spraw niewiele, problem pozostał
Pismo trafiło do wiadomości Rzecznika Finansowego, który w datowanym na 22 czerwca stanowisku przekazał przewodniczącemu KFB, że wskutek wejścia w życie ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o szczególnych uprawnieniach osób poszkodowanych w przypadku wyczerpania sumy gwarancyjnej ustalonej na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem 1 stycznia 2006 r. (Dz. U. z 2019 r. poz. 1631) liczba spraw związanych z wyczerpaniem sumy gwarancyjnej obsługiwana przez jego Biuro wyraźnie spadła. Przegląd tej regulacji w ostatnich trzech latach pozwolił RzF zidentyfikować incydentalne sytuacje, które odnosiły się do interpretacji przepisów ustawy o szczególnych uprawnieniach osób poszkodowanych w przypadku wyczerpania sumy gwarancyjnej ustalonej na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem 1 stycznia 2006 r. oraz faktu, iż obejmuje ona szkody powstałe w ściśle określonym przedziale czasu.
„Przykładem nieobjętym regulacją, diagnozowanym przez Biuro Rzecznika Finansowego są sprawy szkód, które powstały przed wejściem w życie ustawy z 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 1996 r. Nr 11). Ustawa o szczególnych uprawnieniach osób poszkodowanych może dotyczyć najwcześniej okresu po wejściu w życie ustawy o działalności ubezpieczeniowej (tj. umów zawartych po dniu 28 sierpnia 1990 r.). Ponadto poza regulacją pozostają sprawy szkód, które są likwidowane w ramach umów ubezpieczenia zawartych od dnia 1 stycznia 2006 r. Co prawda sumy gwarancyjne w tych umowach są znacznie wyższe niż wcześniej, ale nie można wykluczyć, że tutaj również może dojść do wypadków ich wyczerpania, szczególnie jeśli w jednym zdarzeniu będzie wielu poważnie poszkodowanych” – czytamy w stanowisku.
Trzeba skończyć z ryzykiem wyczerpywalności sumy ubezpieczenia
Rzecznik przypomniał, że już w przeszłości zabiegał o stworzenie uniwersalnej gwarancji dla wszystkich poszkodowanych, którzy mieliby stracić świadczenia z powodu wyczerpania się sumy gwarancyjnej. Zdaniem RzF właściwym do pokrywania świadczeń w takich przypadkach wydaje się właśnie UFG. Zdaniem urzędu podwyższanie sumy określonej w umowie na drodze sądowej jest o wiele bardziej czasochłonne i kosztowne, a chodzi zazwyczaj o wyjątkowo ciężko poszkodowanych, dla których renta stanowi jedyne źródło utrzymania lub zaspokojenia zwiększonych potrzeb. Z tych względów Rzecznik Finansowy podtrzymał stanowisko odnośnie do potrzeby wprowadzenia skutecznego i całkowitego wyeliminowania problemu wyczerpania sumy gwarancyjnej w obowiązkowych ubezpieczeniach OC posiadaczy pojazdów mechanicznych oraz OC rolnika. RzF zaznaczył ponadto, że z tych wszystkich względów wniosek RPO zasługuje na kontynuację prac legislacyjnych mających na celu dalsze i pełne zabezpieczenie sytuacji finansowej osób dotkniętych powyższym problemem.
Artur Makowiecki
news@gu.com.pl
