2020 był dobrym rokiem dla brokerów. Ich prowizje wzrosły o ponad jedną dziesiątą, choć liczba podmiotów zajmujących się działalnością brokerską niemal się nie zmieniła. Z kolei kwota ulokowanych składek w zakładach ubezpieczeń zbliżyła się do 11 miliardów złotych.
Według danych z opublikowanego przez Komisję Nadzoru Finansowego „Raportu o stanie rynku brokerskiego w 2020 roku”, do końca ub.r. wydano 2827 zezwoleń na wykonywanie działalności brokerskiej. Z tej grupy 2726 licencji dotyczyło działalności ubezpieczeniowej. 1860 zezwoleń z tej grupy udzielono osobom fizycznym a 866 – prawnym. Z kolei 101 zezwoleń to licencje dla brokerów reasekuracyjnych (odpowiednio: 24 i 77).
Ogólna liczba zarejestrowanych brokerów na dzień 31 grudnia 2020 roku wyniosła 1465 podmiotów, z czego 1411 wykonywało działalność w zakresie ubezpieczeń, a jedynie 54 w zakresie reasekuracji. Wartość ta oznacza przyrost liczby zarejestrowanych brokerów o nieco mniej niż 0,5% w stosunku do 2019 roku.
Coraz mniej zezwoleń
W 2020 r. wydano 56 zezwoleń na wykonywania działalności brokerskiej, o blisko 25% mniej niż w 2019 r. (75). 53 licencje – 94,6% wszystkich – dotyczyły działalności ubezpieczeniowej, a 2 reasekuracyjnej (rok wcześniej odpowiednio: 73 i 2). W pierwszej z grup wydano 27 zezwoleń dla osób fizycznych i 26 dla prawnych (45 i 28), natomiast w drugiej jedno zezwolenie wydano osobie fizycznej, a dwa osobom prawnym (rok wcześniej 2 dla osób prawnych). W 2020 r. z rejestru brokerów wykreślono 49 podmiotów (17 osób fizycznych i 32 prawne), o prawie 25% mniej niż przed rokiem. 47 wykreśleń dotyczyło brokerów ubezpieczeniowych
Blisko 7 tys. zatrudnionych w branży brokerskiej
Broker ubezpieczeniowy oraz reasekuracyjny może wykonywać czynności brokerskie w zakresie ubezpieczeń lub reasekuracji wyłącznie przy pomocy osób fizycznych, które spełniają wymogi określone w art. 34 ust. 4 pkt 1 lit. a‒e ustawy o dystrybucji ubezpieczeń oraz są wpisane do rejestru brokerów. Podstawowym warunkiem, jaki powinny spełniać te osoby, jest zdanie egzaminu przed Komisją Egzaminacyjną dla Brokerów Ubezpieczeniowych i Reasekuracyjnych odpowiednio do zakresu działalności albo uzyskanie odpowiedniego zwolnienia z egzaminu. Zatrudnienie na rynku brokerskim w 2020 roku wynosiło 6973 osób, w tym 3792 spełniały powyższe wymogi i wykonywało czynności brokerskie (54% stanu zatrudnienia), a 3181 osób było pracownikami niezajmującymi się wykonywaniem czynności brokerskich (46%).
Podział terytorialny bez zmian
Największa liczba brokerów (358) znajdowała się tradycyjnie w województwie mazowieckim, natomiast zdecydowanym liderem wśród miast najczęściej wybieranych na siedzibę nadal była Warszawa (257 brokerów). Także na kolejnych miejscach utrzymała się dotychczasowa hierarchia: na drugim miejscu znalazł się Wrocław (90 brokerów), na trzecim zaś Poznań (65 brokerów). Warto również odnotować, że aglomerację trójmiejską wybrało łącznie 79 brokerów. W kategorii „województwo” wiceliderem ponownie było śląskie, gdzie urzędowało 153 brokerów, a na najniższym stopniu podium znalazło się dolnośląskie, które za swoją siedzibę obrało 129 brokerów.
InterRisk nadal zakładem pierwszego wyboru, ale jego udział spada
Tradycyjnie głównym dostawcą OC dla brokerów pozostaje InterRisk. Towarzystwo wystawiło 73,92% wszystkich umów. OC z tytułu działalności brokerskiej wystawiło ponadto dziesięć innych towarzystw: PZU SA, Warta, Wiener, UNIQA, Aviva, Allianz, Colonnade Insurance, PI Indemnity Company Limited, Generali oraz XL Insurance. Największy wzrost zawartych umów zanotował PZU SA: z 11,53% w 2019 r. do 15,03% w 2020 r., natomiast największy spadek – InterRisk (z 76,28% do 73,92%).
0,07% brokerów wykazało, że w stosunku do nich klienci zgłosili skargi na wykonywaną działalność brokerską. Z kolei 0,8% podało, że w stosunku do nich klienci zgłosili reklamacje. W ubiegłym roku brokerzy nie odnotowali zgłoszeń roszczeń o naprawienie szkody z ich OC.
Blisko 1,7 mld zł prowizji
Przychód brokerów z tytułu prowizji wypłaconej przez zakłady ubezpieczeń wyniósł 1661,7 mln zł – o 10,43% więcej niż w 2019 r. (1504,75 mln zł). Oznacza to, że 2020 był kolejnym rokiem ze wzrostem dynamiki prowizji, szczególnie jeśli uwzględnić wynoszący jedynie 0,5% przyrost liczby zarejestrowanych i działających brokerów w tym okresie.
Mimo że osoby fizyczne stanowią 61,45% wszystkich zarejestrowanych brokerów, to wygenerowały one jedynie 17,9% całkowitych przychodów z tytułu prowizji od zakładów ubezpieczeń w 2020 r., czyli 297,49 mln zł (269,58 mln zł w roku poprzednim). Wartość prowizji uzyskanej przez brokerów-osoby prawne wyniosła 1364,21 mln zł – blisko 130 mln zł więcej niż w 2019 r. (1235,17 mln zł).
Prowizje rosną aż miło
Wynagrodzenia wypłacone przez zakłady z działu I sięgnęły 249,25 mln zł. W roku poprzednim było to 206,15 mln zł, co oznacza wzrost o 20,9% r/r. Z kolei w dziale II było to 1412,25 mln zł, wobec 1298,6 mln zł rok wcześniej (+8,8% r/r). Ogółem odnotowano wzrost na poziomie 10,4%.
Średnia roczna wartość prowizji statystycznego brokera wyniosła 1134,27 tys. zł. Było to o 9,9% więcej niż w roku poprzednim (1032,07 tys. zł). W przypadku brokerów osób fizycznych średnia prowizja wzrosła o 12%, z 293,66 tys. zł do 328 tys. zł, a w przypadku osób prawnych wzrosła z 2,29 mln zł do 2,44 mln zł (+7%).
Średnia prowizja przypadająca na brokera w 2020 roku w dziale I uplasowała się na poziomie 8,36% wysokości ulokowanej składki. W dziale II wskaźnik ten wyniósł 17,76%, natomiast ogółem było to 15,2%. Oznacza to, że w porównaniu do 2019 r. nastąpił wynoszący 18,3% wzrost średniej prowizji w sektorze życiowym oraz 9,2% wzrost w sektorze majątkowym.
Stolica zgarnia lwią część przychodów
Z raportu wynika ponadto, że w 2020 r. do kas grupy 25 brokerów o najwyższych przychodach (same osoby prawne, spośród których 7 to spółki z udziałem kapitału zagranicznego) wpłynęło łącznie 846,65 mln zł, czyli blisko 51% całkowitych przychodów rynku brokerskiego w Polsce. Rok wcześniej było to odpowiednio 766,7 mln zł, 50,9%.
1% ogółu brokerów osiągnęło przychody w przedziale od 20 mln zł i więcej (wyłącznie osoby prawne). Najliczniejszą grupę stanowili natomiast brokerzy o przychodach w przedziale 100–500 tys. zł (43,8%).
Największe przychody – 645,9 mln zł (średnio 1,8 mln zł) osiągnięto w województwie mazowieckim. Region ten odpowiadał za 38,87% krajowego wyniku brokerów. Kolejnymi województwami były kujawsko-pomorskie – 239,74 mln zł (14,43%), w którym odnotowano najwyższą średnią wynoszącą 2,33 mln zł, oraz wielkopolskie – 176,62 mln zł (10,63%). Najlepszym miejskim wynikiem legitymowała się Warszawa: stołeczne przychody w kwocie 609,27 mln zł stanowiły 94,3% wyniku wojewódzkiego i 36,7% wyniku krajowego.
Więcej ulokowanych składek
W ubiegłym roku brokerzy ulokowali w towarzystwach ubezpieczeń 10 934,88 mln zł składek – o prawie 0,3% więcej niż w 2019 r., gdy kwota ta wyniosła 10 905,03 mln zł. Do zakładów majątkowych trafiło 7954,23 mln zł, wobec 7986,93 mln zł w roku poprzednim, co oznacza spadek o 0,41%. Z kolei do firm życiowych trafiło 2980,64 mln zł. W poprzednim roku było to 2918,11 mln zł, czyli w ciągu 12 miesięcy wartość uplasowanych składek wzrosła o 2,14%. Brokerzy-osoby fizyczne ulokowali 1503,05 mln zł, zaś brokerzy-osoby prawne – 9431,82 mln zł.
Dziesięciu największych brokerów – stosując kryterium wielkości ulokowanej składki – pośredniczyło w zawarciu umów ubezpieczenia o łącznej składce równej 4194,83 mln zł, czyli 38,36% wszystkich składek ulokowanych przez kanał brokerski. Z kolei dwudziestu największych brokerów ulokowało 5700,77 mln zł składek (52,13%).
Najwięcej składek uplasowano w PZU
W minionym roku brokerzy współpracowali ze 115 zakładami ubezpieczeń, z czego zdecydowaną większość stanowiły firmy z działu II (88 firm, 76,52%). One też odpowiadały za zdecydowaną większość kwoty składek ulokowanych przez brokerów (72,74%). Polskie zakłady stanowiły 51,3% podmiotów, z którymi współpracowali brokerzy w 2020 roku. Trafiło do nich 93,66% składek plasowanych przez kanał brokerski.
Najwięcej składek – 1951,33 mln zł – ulokowano w PZU SA. Drugie miejsce zajęło STU Ergo Hestia z wynikiem na poziomie 1548,21 mln zł, natomiast trzecie przypadło PZU Życie, w którym ulokowano 1528,09 mln zł. Z danych zebranych przez KNF wynika, że 10 zakładów, w których brokerzy ulokowali najwięcej składek zainkasowało w sumie 8046,96 mln zł, tj. 73,6% ogólnej sumy ulokowanej w 2020 r. w zakładach ubezpieczeń przez kanał brokerski.
W PZU SA składka ulokowana przez brokerów stanowiła 22,29% rocznego przypisu. W Ergo Hestii było to już 23,72%, a w PZU Życie – 12,19%. Uwagę zwracał wynik piątego w klasyfikacji TUW PZUW, w przypadku którego 476,86 mln zł składki ulokowanej przez brokerów odpowiadało 75,31% przypisu uzyskanego w 2020 r.
Warta i Ergo Hestia najlepiej współpracują z brokerami
Towarzystwami najwyżej ocenianymi przez brokerów za współpracę zostały TUiR Warta i STU Ergo Hestia. Ich oceny uplasowały się na poziomie odpowiednio 4,3 i 4,28 pkt. w pięciopunktowej skali. Rezultaty przekraczające pułap 4 pkt. uzyskały też PZU SA (4,18 pkt.), UNIQA TU (4,13 pkt.), Compensa TU (4,12 pkt.), InterRisk (4,08 pkt.), Generali Życie (4,04 pkt.) oraz Generali TU i TUW PZUW (po 4,02 pkt.).
Artur Makowiecki
news@gu.com.pl
