Podczas 13. edycji Allianz Motor Day, zorganizowanej przez Allianz Center for Technology przedstawiono wyniki raportu analizującego oczekiwania i obawy konsumentów wobec autonomicznej jazdy. Ponadto eksperci firmy przyjrzeli się zarówno potencjałowi autonomicznej jazdy, jak i nadchodzącym wyzwaniom, biorąc pod uwagę także kwestie dotyczące bezpieczeństwa, odpowiedzialności prawnej i wykorzystania danych przechowywanych w pojazdach AV.
Z opracowania Allianz zatytułowanego „Hands off – the safety promise of autonomous mobility”, podkreślającego przełomowy wpływ systemów autonomicznej jazdy na bezpieczeństwo na drogach oraz dynamikę rynku ubezpieczeniowego wynika, że pomimo potencjału technologii autonomicznej, europejscy kierowcy wciąż postrzegają jej systemy jako niewystarczająco sprawdzone, jednocześnie oczekując, że dzięki nim poprawi się ich bezpieczeństwo oraz komfort. Z kolei z badania AZT oraz analiz zgłoszeń szkód wynika, że zaawansowane systemy wspomagania kierowcy (ADAS) dostępne obecnie w wybranych modelach pojazdów mają istotny wpływ na spadek liczby roszczeń z tytułu odpowiedzialności cywilnej w ruchu drogowym.
Zaufanie i ostrożność
W celu oceny poziomu zaufania oraz akceptacji społeczeństwa wobec pojazdów autonomicznych Allianz przeprowadził badanie w siedmiu krajach europejskich (Austrii, Niemczech, Francji, Włoszech, Szwajcarii, Czechach i Wielkiej Brytanii). Jego wyniki wskazują na duże przekonanie o możliwościach poprawy bezpieczeństwa na drogach dzięki pojazdom autonomicznym, jednak jednocześnie pokazują niepewność co do ich dojrzałości technologicznej.
Z odpowiedzi respondentów wynika, że 56% z nich oczekuje, iż pojazdy autonomiczne będą bezpieczniejsze lub przynajmniej tak samo bezpieczne co auta prowadzone przez ludzi. Konsumenci doceniają również potencjalny wzrost komfortu, w tym m.in. możliwość wykorzystania czasu podróży na inne aktywności (50% wskazań), a także większą mobilność dla siebie (40%) oraz dla osób z niepełnosprawnościami i seniorów (65%). Z drugiej jednak strony 69% ankietowanych nie jest przekonanych co do niezawodności systemów w nieprzewidzianych sytuacjach, a dla 72% technologia jest wciąż „zbyt nowa i niedostatecznie przetestowana”. Co więcej, 64% badanych czułoby się komfortowo, korzystając z autonomicznych pojazdów pod warunkiem, że mogliby w każdej chwili przejąć kontrolę nad pojazdem.
Porównanie między poszczególnymi państwami europejskimi pokazuje, że najwyższy poziom zaufania w kwestii bezpieczeństwa pojazdów autonomicznych mają Włosi (65%). Najbardziej krytycznym narodem są z kolei Brytyjczycy (44%), a Niemcy plasują się pośrodku z wynikiem 57%.
Allianz prognozuje znaczący spadek liczby wypadków
Zespół AZT przeanalizował wpływ autonomicznej jazdy na bezpieczeństwo na drogach i przewiduje, że automatyzacja może mieć znaczący wpływ na ograniczenie liczby wypadków spowodowanych ludzkimi ograniczeniami, takimi jak zmęczenie, rozproszenie uwagi czy błędna ocena sytuacji. Według prognoz AZT liczba wypadków drogowych w Europie może spaść o 20% do 2035 roku oraz nawet o ponad 50% od 2060 roku
Na podstawie analizy ponad 20 tys. roszczeń z tytułu ubezpieczeń komunikacyjnych stwierdzono, że w pojazdach wyposażonych w system standardowego automatycznego hamowania awaryjnego liczba kolizji wynikających z tylnego zderzenia spadła średnio o 30%. Z kolei systemy o najwyższym dostępnym aktualnie stopniu zaawansowania zmniejszyły liczbę wypadków podczas cofania na parkingach o 66%.
Raport zauważa, że choć spadek szkodowości będzie oznaczać mniejszą liczbę wypłacanych odszkodowań, ich wartość będzie wyższa ze względu na złożoność technologiczną pojazdów autonomicznych. Niższa częstotliwość szkód będzie więc równoważona wyższymi kosztami napraw wynikających z rosnących kosztów części. Dominować będą szkody spowodowane przez grad czy kradzież, podczas gdy nowe ryzyka – od awarii oprogramowania po cyberataki – wciąż będą wymagały nowych form ubezpieczenia.
Europejskie „prawo jazdy”?
Allianz opowiada się za wprowadzeniem europejskiego „prawa jazdy” dla aut autonomicznych. Co za tym idzie, aby te pojazdy mogły w przyszłości pojawić się na europejskich drogach, będą musiały uzyskać odpowiednie zezwolenia. Z punktu widzenia ubezpieczyciela proces certyfikacji nie jest jeszcze kompleksowo uregulowany w ramach rozporządzenia UE 2022/1426. W związku z tym Allianz proponuje połączenie cyfrowych symulacji jazdy, praktycznego testu w ściśle określonych warunkach (np. hamowanie lub manewry unikowe) oraz testu w rzeczywistym ruchu drogowym (np. w nocy lub na autostradzie). Aby lepiej wyjaśniać przyczyny wypadków i wyciągać odpowiednie wnioski z sytuacji potencjalnie niebezpiecznych, Allianz opowiada się za utworzeniem ogólnoeuropejskiej bazy danych, obsługiwanej wspólnie z producentami, organami regulacyjnymi oraz ubezpieczycielami.
(AM, źródło: Allianz)
Komentarz
Polska wciąż należy do krajów UE, gdzie liczba wypadków drogowych należy do najwyższych, głównie z powodu błędów kierowców (nadmierna prędkość, zmęczenie, nieuwaga). Wdrożenie systemów ADAS, a w przyszłości pojazdów autonomicznych, może znacząco poprawić statystyki bezpieczeństwa na polskich drogach i zmniejszyć liczbę ofiar.
Obecnie w naszym kraju brak jest kompleksowych regulacji dotyczących testów i dopuszczenia pojazdów autonomicznych do ruchu. Propozycja Allianz dotycząca europejskiego „prawa jazdy” dla AV jest kluczowa, ponieważ umożliwi jednolite standardy i uprości wprowadzanie takich pojazdów na rynek wspólnotowy. Spójne podejście regulacyjne w UE to nie tylko wymóg, ale warunek przyspieszenia innowacji i zapewnienia bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Dla branży ubezpieczeniowej oznacza to konieczność współpracy z regulatorami i producentami w zakresie certyfikacji i bezpieczeństwa.
Model odpowiedzialności oparty na właścicielu pojazdu, który proponuje Allianz, jest spójny z polskim systemem OC, działającym na zasadzie odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu. Jednak pojawią się nowe ryzyka – np. awarie oprogramowania czy cyberataki – co wymaga zmian legislacyjnych i stworzenia nowych produktów ubezpieczeniowych.
Badania pokazują, że Europejczycy są ostrożni wobec technologii autonomicznej. W Polsce, gdzie przywiązanie do kontroli nad pojazdem jest silne, edukacja i transparentność danych będą kluczowe. Allianz Polska oraz rodzimy rynek ubezpieczeniowy mogą odegrać znaczącą rolę w budowaniu zaufania poprzez kampanie informacyjne i pilotażowe programy ubezpieczeń dla pojazdów z zaawansowanymi systemami ADAS.
Dla całego polskiego rynku autonomiczna mobilność to ogromna szansa na poprawę bezpieczeństwa i większą mobilność osób starszych czy niepełnosprawnych, ale wymaga inwestycji w regulacje, edukację i nowe produkty ubezpieczeniowe. Allianz Polska jako część globalnej grupy ma przewagę w dostępie do know-how i może stać się liderem w transformacji ubezpieczeń komunikacyjnych w erze autonomii.
Krzysztof Michałek
Menedżer ds. ubezpieczeń komunikacyjnych Allianz Polska
