Rzecznik Finansowy oraz jego zastępcy podsumowali swoje działania w mijającym roku. Przedstawili też plany kolejnych przedsięwzięć na rok przyszły.
Dr hab. Mariusz Jerzy Golecki, Rzecznik Finansowy zaznaczył, że wszystkie wprowadzone w tym roku zmiany w działalności urzędu mają jeden cel: możliwie szybką reakcję na dostrzeżone nieprawidłowości w działalności podmiotów rynku finansowego.
– Za najważniejsze uważam poszerzenie wykorzystywanego wachlarza działań Rzecznika o trzy elementy: wytaczanie pozwów o zaniechanie nieuczciwej praktyki rynkowej, pozwów w imieniu klientów oraz wstąpienia do rozpraw po stronie klienta. Wygrana z instytucją finansową w takim trybie będzie ważnym sygnałem dla klientów, że warto walczyć o swoje prawa. To też skuteczny sposób na kształtowanie linii orzeczniczej oraz dobrych praktyk podmiotów rynku finansowego – powiedział Rzecznik. – Bardzo ważnym elementem była w tym roku i będzie w kolejnym działalność edukacyjno-poradnicza. Rzecznik ma pełnić funkcję sygnalisty, dlatego kluczowy jest dla nas bezpośredni kontakt z klientami w trakcie dyżurów telefonicznych i prośby o porady trafiające droga e-mailową – dodał.
Mariusz Jerzy Golecki zapowiedział, że w 2021 r. zamierza również korzystać z uprawnienia do występowania z wnioskiem o uchwałę Sądu Najwyższego mającą rozstrzygnąć rozbieżności w orzecznictwie. Tam, gdzie pojawią się do tego podstawy, będzie też występował do SN ze skargą nadzwyczajną.
Andrzej Kiciński, zastępca RzF nadzorujący Wydział Klienta Rynku Ubezpieczeniowo-Emerytalnego, zwrócił uwagę na upowszechnienie linii orzeczniczej dotyczącej nieważności umów ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym.
– Dotychczas sądy powszechnie uznawały, że opłaty likwidacyjne zastrzeżone w umowach są niedozwolone w obrocie z konsumentami (są klauzulami abuzywnymi), jednakże umowy ubezpieczenia z minimalnymi sumami ubezpieczenia i niskimi świadczeniami na wypadek śmierci lub dożycia są ważne. W bieżącym roku w kilku sprawach sądowych, w których Rzecznik przedstawiał istotny pogląd, sądy stwierdzały nieważność całej umowy ubezpieczenia na życie z UFK o określonej konstrukcji. Należy spodziewać się, że tego rodzaju orzeczenia w przyszłości będą się upowszechniać – powiedział ekspert. – Na 2021 rok planujemy pogłębioną analizę rynku ubezpieczeń na życie, szczególnie pod kątem adekwatności ochrony ubezpieczeniowej w produktach o charakterze inwestycyjnym – dodał.
Wśród istotnych działań mijającego roku Andrzej Kiciński wymienił też te, które mają poprawić sytuację korzystających z grupowych ubezpieczeń na życie zawieranych jako zabezpieczenie kredytu. Chodzi m.in. o wyłączenia odpowiedzialności z powodu wcześniejszych zachorowań, przy jednoczesnej rezygnacji z ankiet medycznych.
– W wielu przypadkach klienci przystępowali do umowy, z której nie mieli szans na uzyskanie świadczenia w razie śmierci lub poważnego zachorowania w czasie obowiązywania umowy pożyczki. W odniesieniu do jednego z banków i towarzystwa ubezpieczeniowego Rzecznik Finansowy po raz pierwszy w historii ochrony klientów rynku ubezpieczeniowego wytoczył powództwo z ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym. Pozytywne rozstrzygnięcie sądu będzie miało istotne znaczenie nie tylko dla roszczeń indywidualnych klientów, którzy przystąpili do tej umowy i którym w przypadku zajścia wypadku ubezpieczyciel odmówił wypłaty świadczeń, ale dla całego rynku ubezpieczeniowego i sposobu tworzenia produktów – powiedział ekspert.
Za istotną inicjatywę uznał też działania dotyczące praktyk rynkowych podczas oferowania, zawierania i wykonywania umów ubezpieczenia autocasco. Trzy towarzystwa zostały już pozwane przez Rzecznika z tego powodu.
– Wobec tych podmiotów, które dobrowolnie nie zmienią swojej praktyki, będziemy wytaczać kolejne pozwy w 2021 r. – zapowiedział Andrzej Kiciński.
Ubiegły rok był kolejnym, w którym RzF wykorzystywał swoją kompetencję do wnioskowania o uchwałę Sądu Najwyższego w razie dostrzeżenia rozbieżności w orzecznictwie. W lipcu 2020 r. SN potwierdził uprawnienie poszkodowanych w wypadkach do domagania się na podstawie art. 444 § 1 k.c. odszkodowania z tytułu kosztów opieki sprawowanej nad nimi nieodpłatnie przez osoby bliskie. W sierpniu wystąpił z wnioskiem dotyczącym zakresu odpowiedzialności za szkody wyrządzone ruchem pojazdów wielofunkcyjnych (koparek, spycharek etc.). Natomiast 25 marca 2021 r. skład połączonych Izb Sądu Najwyższego Cywilnej oraz Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych rozstrzygnie o prawie do zadośćuczynienia dla osób bliskich poszkodowanego, który został ciężko poszkodowany np. w wypadku komunikacyjnym czy na skutek błędu medycznego. Uchwała SN będzie miała moc zasady prawnej.
Wśród kluczowych wyzwań na 2021 r. Andrzej Kiciński wymienił wprowadzenie zmian w systemie ubezpieczeń dla rolników. Rzecznik chce również zwiększenia ochrony praw poszkodowanych w wypadkach drogowych poprzez nadanie im statusu konsumenta.
– Według wstępnych szacunków w całym 2020 r. polubownie może zakończyć się około 350–360 postępowań pozasądowych. Wartość porozumień osiągniętych dzięki pomocy Rzecznika wyniesie prawdopodobnie około 2,5 mln zł. W sprawach, w których nie uda się osiągnąć porozumienia, klienci otrzymują bezstronną opinię. Szacujemy, że takich osób będzie w całym 2020 r. około 2700–2800 – powiedział Paweł Zagaj, zastępca RzF nadzorujący Wydział Pozasądowego Rozwiązywania Sporów. – W ubezpieczeniach osiągniemy w tym roku około 240–250 ugód. W około 1000 przypadkach klienci otrzymają opinię – dodał.
AM, news@gu.home.pl
(źródło: RzF)
