W czwartek 26 czerwca 2025 roku przedstawiciele Vienna Powszechnego Towarzystwa Emerytalnego spotkali się z dziennikarzami, by zaprezentować firmę po głębokiej transformacji oraz zaprosić do merytorycznej debaty o przyszłości systemu emerytalnego w Polsce. W spotkaniu dominowały tematy systemowe, ale równie istotna była prezentacja efektów reorganizacji Vienna PTE i jej roli w rynku OFE.
System OFE: Między przeszłością a przyszłością
Otwarte Fundusze Emerytalne, utworzone w 1999 roku, przez lata stanowiły drugi filar systemu emerytalnego. Początkowo obowiązkowe dla osób urodzonych po 1968 roku, od 2014 roku są dobrowolne, a nieprzystępujący do nich obywatele przekazują całość składki emerytalnej do ZUS. Od 2020 r. obowiązuje tzw. suwak bezpieczeństwa, który powoduje stopniowe przekazywanie środków z OFE do ZUS w ostatnich latach przed emeryturą.
Obecnie w Polsce działa 8 OFE, obsługujących łącznie 14,26 miliona uczestników. Vienna OFE, zarządzane przez Vienna PTE, to piąty największy fundusz, z aktywami na poziomie 22 miliardów złotych i 1,6 miliona członków.
Reformatorskie postulaty Vienna PTE
– Dostosowanie regulacji do realiów rynkowych i technologicznych to warunek konieczny, jeśli chcemy zapewnić przyszłym emerytom rzeczywistą wartość z odkładanych środków – mówił Michał Szymański, przewodniczący rady nadzorczej Vienna PTE.
Zdaniem spółki reforma systemu emerytalnego powinna rozpocząć się od gruntownej analizy skutków tzw. suwaka bezpieczeństwa, który automatycznie transferuje środki z OFE do ZUS na 10 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Rozwiązanie to, choć wprowadzane jako mechanizm zabezpieczający przed ryzykiem inwestycyjnym, w praktyce ogranicza długoterminowy potencjał akumulacyjny funduszy. Powoduje również odpływ kapitału z rynku, osłabiając możliwości inwestycyjne i zmniejszając efektywność alokacji środków emerytalnych.
Vienna PTE postuluje również rozszerzenie możliwości inwestycyjnych otwartych funduszy emerytalnych poprzez dopuszczenie do portfela instrumentów pochodnych – takich jak kontrakty terminowe czy opcje – wykorzystywanych nie spekulacyjnie, lecz w celu zabezpieczenia ryzyka rynkowego, w tym walutowego i stopy procentowej. Umożliwienie takich operacji jest standardem w rozwiniętych systemach finansowych, a brak takich narzędzi w polskich OFE jest zdaniem spółki anachronizmem ograniczającym ich efektywność.
Kolejnym postulatem jest dopuszczenie inwestycji w aktywa niepubliczne typu private equity, infrastruktura czy private debt. Takie inwestycje pozwalają na dywersyfikację portfela, zmniejszenie korelacji z rynkami publicznymi i lepsze dopasowanie do długoterminowego horyzontu emerytalnego. Co istotne, inwestycje te wymagają większego nakładu pracy po stronie towarzystwa, w szczególności w zakresie analizy prawnej i strukturalnej, co oznacza konieczność rozwoju kompetencji i zasobów w funduszach.
Vienna PTE zwraca również uwagę na deficyt edukacji emerytalnej w społeczeństwie. Podkreśla konieczność wdrożenia powszechnych programów edukacyjnych, które nie tylko tłumaczyłyby zasady działania OFE, ale również promowały inne formy oszczędzania, Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK), Pracownicze Programy Emerytalne (PPE), Indywidualne Konta Emerytalne (IKE) oraz Indywidualne Konta Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE).
Szczególną uwagę spółka poświęca młodym osobom wchodzącym na rynek pracy, które, jak podkreśla zarząd Vienna PTE, często nie mają świadomości, że mogą dobrowolnie przystąpić do OFE i zacząć budować kapitał emerytalny od pierwszych miesięcy zatrudnienia. To właśnie ten moment – decyzja na starcie kariery zawodowej – może w przyszłości zadecydować o jakości życia na emeryturze.
Od PBK do Vienna Insurance Group
Vienna PTE ma jedną z najdłuższych i najbardziej dynamicznych historii na rynku OFE. Jej początki sięgają 1998 roku, kiedy to Powszechny Bank Kredytowy powołał PTE PBK. Fundusz przeszedł przez wiele etapów: od OFE PBK „Orzeł”, przez OFE Ergo Hestia, Aegon OFE, po dzisiejszy Vienna OFE. Kluczowe momenty to m.in. połączenie z OFE Skarbiec-Emerytura w 2008 r., z Nordea OFE w 2017 r., a także przejęcie przez Vienna Insurance Group, zapoczątkowane w 2020 r. i sfinalizowane w 2023 r. Rebranding na Vienna PTE miał miejsce w listopadzie 2023 r.
Nowa struktura i cyfrowe rozwiązania
Po rebrandingu Vienna PTE przeszła gruntowną restrukturyzację. Liczbę pracowników zredukowano z 58 do 31, uproszczono strukturę organizacyjną, a obszary IT i bezpieczeństwa przekazano wyspecjalizowanej spółce w ramach VIG. Wprowadzono nowoczesne aplikacje dla uczestników i beneficjentów OFE, które zwiększają komfort i samodzielność w zarządzaniu oszczędnościami emerytalnymi.
Wymiernym efektem tych działań jest historyczny wynik finansowy: 44,4 mln zł zysku netto w 2024 r., o 70% więcej niż w 2023 r. i pięć razy więcej niż cztery lata wcześniej.
– Chcemy być instytucją odpowiedzialną i nowoczesną – nie tylko zarządzać środkami, ale aktywnie współtworzyć przyszłość systemu emerytalnego – podsumowała Dorota Dziugiełł, prezeska Vienna PTE.
Vienna PTE deklaruje, że będzie nadal inwestować w przejrzystość, efektywność i edukację, jednocześnie aktywnie uczestnicząc w debacie o koniecznych reformach systemu emerytalnego. W jej ocenie przyszłość emerytur w Polsce zależy dziś nie tylko od efektywności instytucji, ale także od odwagi ustawodawców i zaangażowania całego społeczeństwa.
AW
